Luchtfietser op de Kadoeler Diek (column Herman Slurink)

De laatste dagen van het jaar brengt de mens in een andere stemming. Hij keert zich net als de natuur naar binnen, mijmert bij kaarslicht in geliefd gezelschap over dat wat voorbij is en fantaseert over datgene wat gaat komen. In de huiskamer en rond huis omringt men zich met sfeervolle en tijdelijk geaccepteerde kitsch.  

Ook buiten is het goed toeven en ik geniet volop van de wandelingen in de ‘Kop’ waar de natuur zich lijkt te willen verschuilen in het steeds schaarser wordende daglicht.

Je proeft de sfeer van eeuwen oud….Midwinter, Zonnewende en Advent, benamingen waarin een gemeenschappelijk verlangen naar het Licht tot uitdrukking komt. De atmosfeer is in deze maand als het ware zwanger van Licht.

Schaduwen en silhouetten stimuleren de verbeelding. Je waant je in een nieuwe wereld wanneer je een lage vergulde zon recht achter je treft die haar lange schaduwen werpt en de meest wonderlijke figuren over de verlaten weiden spreidt. Mijn eigen schaduw reikt bijna over de lengte van het wandelpad, daar valt niet overheen te springen.

Omdat ik me hier op de ‘Kadoeler diek’ toch alleen waan gebaar en zwaai ik wat met de armen, maak de meest bijzondere vormen en voel me een kunstschilder op het droge.

Plotseling duikt een geheel vreemde schaduw met druk bewegende vertakkingen op naast de mijne en de naderende fietser vraagt of alles in orde is. Met de juiste humor werd duidelijk dat een opname in een psychiatrische inrichting niet direct noodzakelijk was en we raakten in een boeiend decembergesprek verwikkeld. We liepen een eindje met elkaar op en namen plaats op het bankje met uitzicht op het ‘Vogeleiland’…..de naam alleen al.

Alsof we elkaar al jaren kenden en geïnspireerd door de betoverende sfeer van de late gouden zon ontvouwde zich een gesprek over de zoektocht naar de zin van ons leven, de bron van de schepping… een dialoog zonder antwoorden maar met uitdagende openingen. De natuur rondom nodigt uit om het onbegrijpelijke in metaforen te vangen.

Het zijn de gedachten van de kleine onbekende piekeraars die je zo maar tegen het lijf kunt lopen en die eenvoudig verwoorden waar theologen de meest ingewikkelde constructies voor hebben bedacht en nog bedenken. Soms is het simpelweg terugredeneren. Roeien tegen de stroom in op weg naar de Bron, daar…waar het water nog schoon en helder is, verlost van alle bijgeluiden tussen ooit en nu.

Voor ons dobberden tientallen witte zwanen op het ‘Zwarte Meer’. Deze sierlijke watervogels zie je hier iedere dag maar nu leek alles anders. Het feeërieke beeld ontlokte een stroom aan heldere ingevingen.

Zou het kunnen dat de mens uit een schepper is voortgekomen, want wéten doen we het niet,…alhoewel…. Een blik richting het bos op het Vogeleiland riep de volgende gedachte op: In één zaad ligt het bos al besloten. In iedere boom klinkt een echo door van het eerste zaad. Daarmee ontdek je meteen het enorme grote dat in het kleine verborgen zit. Zo zal er dus ook iets van een schepper/eersteling in ons kunnen zitten….. misschien is dat wel het uit ons diepste binnenste opborrelende onbestemde verlangen naar schoonheid, heelheid, licht en vrede. Onlangs las ik nog een publicatie van een studie dat ieder mens is uitgerust met een religieus of spiritueel gevoel, net zoals bijv. liefde, honger of seksuele gevoelens.

En zo redeneren en piekeren wij voort terwijl het schouwspel voor ons zegt: “Kijk toch gewoon”.

Wanneer in ieder mens een zoekend verlangen naar spiritualiteit schuilt, een al dan niet ‘weten’ dat er meer is tussen hemel en aarde, dan zou je dat kunnen vergelijken met het gevoel van dorst midden in de woestijn dat zegt dat er water is terwijl er in de eindeloze zandvlakte geen druppel te vinden is….. en toch bestaat het wel.  Een rilling liep over m’n rug.

Uit de fietstas werd een thermoskan geplukt en een warme bak koffie voorkwam dat de decemberkou door de huid drong.

Wat is waarheid?…… het feit dat we op deze bank op de ‘Kadoeler diek’ zitten en de koude damp van het ‘Zwarte Meer’ zien opstijgen.

Ieder mens zal zo zijn eigen waarheden over de zin en het doel van het leven hebben al gelang zijn levenservaringen. Het is beter van elkaar te leren dan onverzettelijk te overtuigen.

Kijk maar naar die zwevende roofvogel boven het bos: Die buizerd in de lucht beschouwt hetzelfde bos anders dan de worm die er in zit. De worm zal vreemd opkijken wanneer de buizerd hem over zijn prachtige vergezichten vertelt……’ja ja ’t zal wel…’ denkt de worm.. ‘ik zie alleen maar modder en duisternis’. … dat wordt een lastige eindeloze discussie.

Stof om bij haardvuur en een borrel nog eens verder over na te denken.

Gaandeweg verdween de zon achter de horizon, een betoverend schoon winters kleurenpallet achterlatend.

Het schouwspel bracht de piekeraars tot zwijgen. Het violette uitspansel hield mijn blik een tijd gevangen. Toen ik opzij keek en mijn spontane gesprekspartner de hand wilde drukken was hij in geen velden of dijk meer te vinden…. ineens verdwenen, opgelost.

Een decemberwandeling in de Kop maakte zo van alles los. Je beleefde weer voor even het mysterie dat mij zo met deze streek en met het buiten zijn verbindt.. Mocht u in 2020  hier maar een glimp van opvangen dan is dit jaar bij voorbaat geslaagd. Een wandeling in de Kop van Overijssel met de hierboven genoemde ‘ blik van de buizerd’ maakt de kans hierop wel heel erg groot.

Fijne Kerstdagen en dat het Licht van Kerst ieders weg in 2020 mag verlichten.

Herman Slurink.