Nieuwe zwaarden voor de ZS13

Alle vrijwilligers die gewerkt hebben aan de nieuwe zwaarden voor de Zwartsluizer botter ZS13 ontvingen vrijdagmiddag een certificaat van hun leermeester Richard van den Berg. Het groepje is nu officieel ‘zwaardmaker’. Voorafgaand de uitreiking werden de twee nieuwe eikenzwaarden die aan de zijkant van de botter hangen, onthuld door burgemeester Eddy Bilder. Dat gebeurde onder het genot van – hoe kan het ook anders – een botterbittertje.

Het groepje vrijwilligers, bestaande uit tien Sluizigers waarvan de jongste 19 en de oudste 71 jaar oud is, heeft met elkaar ruim 850 uur gewerkt aan de zwaarden. “Met veel enthousiasme waren ze bijna iedere zaterdag aan het werk in de werkplaats van mijn bedrijf. Samen zijn wij ervoor gegaan, samen hebben we het ook afgemaakt. De botter ZS13 is onze boot, ik heb bewondering voor de inzet van deze ploeg. Dus graag petje af en luid applaus”, aldus Van den Berg in zijn toespraak tijdens de opening. De eigenaar van het bedrijf Richies Allround mag dan de kennis van houtbewerking hebben, zonder de vrijwilligers was het hem niet zo goed gelukt denkt hij: “Niemand had een jaar geleden gedacht dat wij dit zouden kunnen maken.”

De nieuwe eikenzwaarden vervangen de versleten zwaarden en zijn op ambachtelijke wijze gemaakt. Bij de restauratie is door de ploeg heel goed gekeken naar hoe de nieuwe zwaarden het zeilen op de ZS13 zou kunnen verbeteren. De houten zwaarden die er eerder opzaten zijn waarschijnlijk gemaakt rond 1960, denkt Van den Berg. Deze waren plat (en dus goedkoop in aanschaf) en dat komt het zeilen op de Sluiziger botter niet ten goede. “Met de botter werd op de Zuiderzee gevaren, dus we hadden zeezwaarden nodig: hol en bol.” De botter is een platbodem en met behulp van de zware houten zeezwaarden kun je toch een goede voorwaartse snelheid krijgen. Van den Berg: “Het was een hele klus dit voor elkaar te krijgen. Erg precies, soms millimeterwerk.” En een fout maken was duur: alleen het hout dat speciaal uit Frankrijk was gehaald kostte de stichting al achthonderd euro.

Door de zwaarden echter in eigen beheer te maken en niet op een scheepswerf, bespaart stichting botter ZS13 vierduizend euro. De 3,76 meter lange zwaarden van 0.76 meter breed (zo precies dus) hebben een gewicht van ongeveer 80 kilo per stuk. Ze zijn vervaardigd uit Frans eikenhout en afgeleid van een tekening uit 1960.

Stichting ZS13 bestaat al dertien jaar, maar sinds de komst van Richard van den Berg onderhoudt, restaureert en repareert de stichting met hulp van een boel vrijwilligers ook steeds meer zelf. De eigenaar van Richies Allround is vroeger leraar houtbewerking geweest en heeft uiteindelijk van houtbewerking, waaronder oude boten, zijn vak gemaakt. Voor de stichting zet hij zich vrijwillig in. Via zs13.nl is het mogelijk een vaartocht te boeken op de oudste nog varende botter van Nederland.