Sluzigers blazen op ‘Mobieltje van de oudheid’

Tekst en foto: Erik Driessen

Midwinterhoorn Bloasgroep Kop van Overiessel beleefde zaterdag in ieder geval letterlijk een hoogtepunt. In de schemering bliezen ze hun mystieke klanken vanaf de top van watertoren uit over de wijde omgeving. De Kloosterse toren van Natuurmonumenten bleek een prachtige locatie voor de eeuwenoude traditie. “Dit kan zomaar uitgroeien tot een traditie”, zegt beheerder Bernadette Haverkort van Bezoekerscentrum de Wieden.

“Het mobieltje van de oudheid”, glimlacht Wim Lameris zaterdagmidag. Hij is een van de blazers van de groep en staat met een aantal collega’s in het bos bij de watertoren. Vanaf daar beantwoordt hij  het geluid dat van veertig meter hoogte komt. De midwinterhoornblazers, waaronder Christiaan Lameris uit Zwartsluis, houden daarmee een eeuwenoud gebruik in stand.

“In Nederland is het vooral een traditie in de grensstreek. Daar communiceerden boeren op deze manieren met elkaar. Bijvoorbeeld over onraad. Ook tijdens de Tweede Wereldoorlog waarschuwden de boeren elkaar voor Duitsers. Smokkelaars in de grensstreek gebruikten ook hoorns om elkaar te waarschuwen”, vertelt Lameris.

De traditie is eigenlijk nog veel ouder, weet hij. “Al in de bijbel komen hoorns voor. Dan vaak voor het uiten van vreugde. Later probeerden mensen boze geesten te verdrijven voor de jaarwisseling. Dat was een kwestie van zoveel mogelijk lawaai maken. Vuurwerk komt daar ook uit voort. De kerk boog de traditie later om tot de aankondiging van de geboorte van Christus.”

De midwinterhoorns zijn minder geschikt voor spelen van melodieën en het geluid is volgens Lameris ‘niet heel mooi’. Toch zorgen de klanken zaterdag voor een mooie sfeer rondom de watertoren. De geluiden bereiken moeiteloos de kern van Sint Jansklooster. “Het geluid komt het verst bij een beetje vorstig weer. Dan klinkt het prachtig over de velden. Een beetje mystiek en geheimzinnig. De mist die nu rondom de toren hangt, heeft niet echt invloed op het geluid.”

Het was voor het eerst dat de midwinterhoornblazers in Sint Jansklooster te horen waren. En dat bleek een succes. Dorpelingen en andere belangstellenden namen een kijkje bij de watertoren en het achterliggende bos. Ze konden vanwege de geldende coronamaatregelen niet de gang over de architectonische trappen naar boven maken. Toch blijkt de karakteristieke toren een prima locatie voor de eeuwenoude traditie.

Bernadette Haverkort hoopt dat een vervolg mogelijk is. “Eigenlijk willen we vaker iets organiseren in en rondom de watertoren. Daarvoor leven een aantal plannen, waaronder bijvoorbeeld een midwinterfeest. Omdat we vanwege corona momenteel niets mogen organiseren, zat dat er niet in. Maar heel leuk dat er belangstelling is voor deze traditie. Hopelijk kunnen we hier volgend jaar meer mee doen.”