Het Mirakel van Zwartsluis (column Herman Slurink)

Tekst en fotoserie (onderaan bericht): Herman Slurink

Een straffe frisse wind, wapperende vlaggen, Hollandse wolkenluchten, schippers, boeren, burgers, bobo’s, jong en oud. De Nationale Sleepbootdagen in Zwartsluis waren het toonbeeld van de ultieme saamhorigheid. Geweldig hoe duizenden bezoekers vanuit alle windstreken vreedzaam samensmolten met de inwoners van Zwartsluis, hoe ieder zijn taak en plek wist om al die stromen mensen in goede banen langs de havens en door het centrum van het dorp te leiden. (zie fotoreportage van Herman Slurink onder de column.)

Hoe stikstof werd omgetoverd tot een geestrijk levenselixer

Het was niet zonder slag of stoot dat dit geweldige oogstrelende en sociaal leven bevorderende evenement doorgang kon vinden. Het moest met recht bevochten worden vanwege de zgn. stikstofproblematiek. Ik ga hier nu niet verder op in, hierover is genoeg (en toch te weinig) gezegd in mijn vorige column.

Wat na afloop van deze drie fantastische mooie dagen wel geconcludeerd mag worden is dat we mogen hopen dat de figuren die van achter hun schermen menen middels computerprognoses, grafieken en statistieken het leven van de burgers te kunnen sturen en modelleren, hun schermblindheid en tunnelvisie opgeven en met hart en ziel en open ogen toezien hoe tijdens de Sleepbootdagen het in hun beleving levensgevaarlijke stikstof werd omgezet in een geestrijk levenselixer! Iedereen weet dat een positieve geest heilzaam inwerkt op de lichamelijke gezondheid zodat een keuze voor het al dan niet doorgaan van een volgende editie niet zo moeilijk hoeft te zijn.

Het was op zich al genieten hoe de natuur zélf (!) middels een frisse noordwesten wind alle stof en ontstane emoties deed overwaaien en ruimte schiep voor een heerlijk carnavalesk feest alsof sleepboten Friese doorlopers zijn.

Vanaf nu zal met iedere nieuwe editie van de Sleepbootdagen een draaiboek moeten worden doorgenomen. Telkens zal na een zware strijd met overheden al dan niet het ‘Ut gut deur’ de kop van de kranten bepalen. En wát dan deur kan goan hebben we de afgelopen drie dagen kunnen zien.

Alleen al de gemixte geur van gebakken vis, gerookte paling, getaand touw en een te verwaarlozen vleugje diesel wekt gevoelens op van oer en nostalgie en vormt een balsem voor de ziel.

Lees verder onder de foto.

Muziek klinkt vanuit alle hoeken van het centrum, er wordt gepraat, gelachen, omhelsd en gehuild, getoast en gedronken. We kunnen en mogen met recht en met nadruk zeggen dat de Sleepbootdagen in Zwartsluis één groot feest is van verbroedering, één grote reünie van schippers, oude dorps- en klasgenoten, collega’s en oud gedienden, artsen en patiënten, cipiers en vrijgelaten boeven. Alle politici zouden verplicht een van deze dagen moeten meemaken om het begrip samen leven aan den lijve te ondervinden. Baudet en Rutte samen aan een biertje bij ‘De Albatros’, een zoete droom.

Oude bekenden ontmoeten, je kunt het zo gek niet bedenken of er komen verhalen los. Even geen sores rond prostaatklachten, bètablokkers en overgangsperikelen. Onderlinge stoerheid en rivaliteit zijn verdwenen naar de achtergrond en vinden in een reflectie op het leven een gezonde balans.

Het genieten van ongedwongen samenzijn, onuitgesproken woorden tussen jeugdliefdes die elkaar na oneindig veel jaren weer eens terugzien en in de glinstering van de ogen de hartklop van toen weer herkennen. Hier kan geen reanimatieteam tegen op.

In deze smeltkroes van gezelligheid wordt niet meer achterom gekeken naar dat wat was, maar vooruit, naar hoe het leven zou moeten zijn. Wanneer je al die sleepboten romp aan romp of met de koppen tegen elkaar ziet liggen zoals de ‘Hercules’ naast de ‘Jampie’….. dat kom je in geen mythe tegen en het lijkt een visioen naar een tijd dat de leeuw en het lam samen optrekken. De ‘Hero’ en de ‘Insulinde’ dragen het lied in zich dat herinnert aan de onmogelijke liefde tussen Romeo en Julia. En dan hebben we het nog niet over ‘Maaike’ en de kleine ‘Wicky’ of de avances van ‘Rina’ en ‘Janus’. Hoe de relatie tussen ‘Theodora’ en ‘Verona’ loopt weet ik niet maar alles is mogelijk aan de Havendijk.

Romantiek dat nog eens extra werd geaccentueerd tijdens de verlichte avond rondvaart waarbij de sleepboten in een lang lint, als in een soort polonaise, een rondje door de binnenhaven maakten onder begeleiding van muziekvereniging Voorwaarts die dit jaar haar 100 jarig jubileum viert.

Bewoners van de Zomerdijk en de Nieuwesluis zagen vanuit de tuin de schepen aan zich voorbijtrekken en zongen en juichten de schippers toe zoals het Nederland elftal ooit in de grachten van Amsterdam werd onthaald. Hoe later op de avond hoe verwarrender de tonen van de blazers wegstierven over de baren. Na nog een borrel was het verschil tussen tuba en scheepshoorn niet meer te horen.

Ook de Nacht van Zwartsluis was een groots muzikaal festijn dat nog tot in de vroege ochtenduren nagalmde. Slechts een klein opstootje was de enige wanklank tijdens dit vrolijke gebeuren, hetgeen wellicht te maken had met de opgekropte emoties en frustratie van de afgelopen vreemde jaren van isolatie en opsluiting.

Vanmorgen vroeg maakte ik als een van de eersten een rondje langs de slepers… euhh slapers. De lage zon bescheen het blinkend koper en menigmaal moest ik mij bedwingen om de scheepsbel met rust te laten. Het was muisstil op een enkele scheepsrat na. Lege flesjes bier stonden ordelijk opgesteld langs het venster in de stuurhut. Ergens ronkte een laveloze schipper stoom uit de scheepspijp en wekte een ferme snurk de sluimerende hond op het scheepsdek.

Je ziet aan alles dat we hier met een specifieke cultuur te maken hebben en dat moeten we koesteren, net als Old Timers of stoomtreinen om maar wat te noemen.

In alles merk je de liefde van de eigenaar voor zijn scheepje dat vaak generaties lang meegaat. Poetsen is strelen en tanken voeden.

De magie van een haven vol sleepboten hebben we gezien, gevoeld en met zijn allen doorleefd. Het is de stijl, de vorm, het ambacht. Een sleepboot symboliseert de redder in nood, het trotseren van woeste baren in weer en wind, vallen en opstaan en en vooral het bereid zijn tot dienstbaarheid.

Deze positieve impulsen mogen we nooit prijsgeven, desnoods middels een algehele volksopstand: tot hier en niet verder!

Bij deze wil ik namens alle slepers en iedereen die dit gebeuren een warm hart toedraagt de organisatie nogmaals hartelijk danken voor hun moed en onophoudelijke doorzettingsvermogen en vastberadenheid. Jullie hebben in een geweldige symbiose samen met de gasten en inwoners van Zwarsluis het Mirakel doen ontstaan dat stikstof kon worden omgetoverd tot een geestrijk levenselixer. Een Mirakel waar de onlangs tot heilige verklaarde Titus Brandsma jaloers op kan zijn en dat haar uitwerking niet zal missen. En nogmaals een extra hartelijke dank namens de middenstanders, waaronder ikzelf, en de horeca. Na twee jaar corona was dit een flinke opsteker!

Herman Slurink