Dubbeldik themanummer Sluziger Kroniek over 80 jaar Bevrijding

Een dezer dagen valt bij de leden van de Historische Vereniging Zwartsluis een dubbeldik themanummer van de Sluziger Kroniek op de deurmat. Deze staat in zijn geheel in het teken van 80 jaar Bevrijding. Rudi Dekker heeft weer gezorgd voor een prachtige opmaak. Zestig bladzijden gevuld met bijzondere verhalen die nog niet eerder werden gepubliceerd. Deze worden afgewisseld met fragmenten uit het oorlogsdagboek van Sluziger Steven Greveling. Deze tekstfragmenten trekken de lezer mee de oorlogsjaren in. Je voelt de spanning bij het ronken van de overtrekkende vliegtuigen gedurende de nachtelijke uren. Bominslagen in de verte. Lichtflitsen in het duister.

Na een voorwoord van de scheidende voorzitter Ivo Eenkhoorn maken we kennis met de nieuwe voorzitter Victor van Kleef. Daarna volgt het eerste artikel met de uitdagende titel: Tachtig jaar bevrijding: Over goed en fout in een oorlog en wat is waarheid? Aan de hand van een aantal schrijnende gebeurtenissen onderzocht Herman Slurink hoe je door te snel te oordelen op het verkeerde been gezet kunt worden. Zien wij wat wij zien?

Bijzondere verhalen

In 2023 ontving de redactie een mail van Brenda Ibey – Wierdsma uit Peterborough in Canada over verhalen die haar vader had opgeschreven. Twee verhalen wekten onze interesse omdat het ooggetuigenverslagen betreft van ingrijpende gebeurtenissen tijdens en net na de Tweede Wereldoorlog. Halverwege 2024 ontvingen wij een bericht van de familie Kuipers uit Edmonton, Alberta in Canada, dat zij Zwartsluis wilden bezoeken en een aantal documenten aan de HVZ wilden overhandigen. Dit vond plaats in oktober. Waar dit toe heeft geleid kunt u in deze kroniek lezen.

Nog verrassender was de mail die we begin juli 2024 van dorpsgenoot Pieter Doosje kregen. Daarin vroeg hij ons eens contact op te nemen met Marie ter Wee, zijn tante uit Steenwijk. Zij had twee belangrijke voorwerpen in huis die in relatie stonden tot gebeurtenissen in WO II. Herman liet er geen gras over groeien en bezocht haar nog dezelfde week. Hij viel bijna van verbazing van zijn stoel toen bleek dat een deel van het verhaal ook tot de geschiedenis behoort van de familie Kuipers uit Canada. U zult het allemaal lezen en nog veel meer zoals het tweede deel van het interview dat Jan Blei hield met Trijntje Esser – van Dalfsen die onlangs 106 jaar is geworden. Ook daarin komt de oorlog ter sprake. Alle Elbers en Freek Kuipers hebben onderzoek gedaan naar de villa van Buisman aan het Groot Lageland. Dit gebouw werd gevorderd door Duitse militairen. Erik Driessen vertelt over verdriet en vechtpartijen na de bevrijding van Zwartsluis. En tot slot ontdekte Herman nog een bijzonder oorlogsmonument waar maar weinigen weet van hebben. Een mooie tip voor een uitstapje in dit herdenkingsjaar.

Een muzikale vertelling over Zwartsluis in Oorlogstijd

De Kroniek vormt een prachtige opmaat naar de muzikale vertelling die op zaterdag 12 april plaatsvindt in het Agnieten College. Dit theaterstuk kwam tot stand middels een unieke samenwerking tussen Muziekvereniging Voorwaarts en de Historische Vereniging Zwartsluis. Het betreft een voorstelling over de oorlog en bevrijding in Zwartsluis. Wat gebeurde er in ons dorp? Hoe beleefden de inwoners deze donkere periode? We doken in het archief voor beelden en verhalen. Veel Sluzigers hebben hun herinneringen aan die jaren aan ons toevertrouwd. Veel van deze verhalen zijn ooit al eens in de Kroniek verschenen.

De Sluziger Kroniek ter inzage in publieke ruimtes

De huidige politieke spanningen en de dagelijkse berichtgeving over oorlog en vrede vormen de aanleiding om juist in dit herdenkingsjaar hier extra aandacht aan te schenken. Deze Kroniek werd dan ook in een grotere oplage gedrukt. Wij vonden het belangrijk dat zoveel mogelijk mensen in Zwartsluis deze verhalen onder ogen krijgen. Opdat wij niet, nee nóóit vergeten! Wij zorgen ervoor dat er op diverse publieke plaatsen exemplaren ter inzage komen te liggen. Te denken valt aan scholen, de horeca, de wachtkamers van zorginstellingen en artsen en woonzorgcentrum De Schans. Wij hebben voor deze actie via Gemeente Zwartewaterland subsidie ontvangen uit het FECA. Ook in de andere twee nummers die dit jaar nog zullen verschijnen wordt aandacht besteed aan 80 jaar Bevrijding. Mochten er onder u nog verhalen in relatie tot de Tweede Wereldoorlog leven die nog niet eerder zijn gepubliceerd dan houden wij ons aanbevolen.

Het verhaal achter het oorlogsmonument op de oude begraafplaats in Zwartsluis

Met al deze activiteiten hopen wij natuurlijk ook dat meer mensen inzien hoe belangrijk het is om de verhalen van voorbij levend te houden. Daarom blijven wij de aandacht vestigen op de vorig jaar gestarte ledenwerfactie “Op naar de honderd en meer”. De teller staat inmiddels op 127 nieuwe (!) leden en we hopen dat uiteindelijk ieder huishouden zich hierbij aansluit. Wie zich nu aanmeldt ontvangt ook het boek “De Laatste Eer” gratis waarin o.a. de geschiedenis achter het oorlogsmonument uitgebreid aan bod komt, alsook het trieste lot van de drie geëxecuteerde onderduikers op de vuilnisbelt in Zwartsluis. De combinatie van dit extra dikke themanummer met dit boek geeft een mooi totaalbeeld van de historie van Zwartsluis tijdens de Tweede Wereldoorlog. En dat voor slechts € 17,50 per jaar en € 22,50 voor leden buiten Zwartsluis (dit i.v.m. porto).

Redactie Sluziger Kroniek,

Geke Françoise – Corporaal en Herman Slurink