In afwachting van de weidevogel

Natuurmonumenten treft in de wintermaanden jaar voorbereidingen om De Wieden aantrekkelijk te maken voor de bedreigde weidevogels. Die broeden over twee maanden alweer in het gebied. Verantwoordelijk natuurbeheerder Ronald Bijl maakt een ronde langs de De Bramen, het Leeuwterveld en de Barsbekerbinnenpolder.

Deze drie grotere weidegebieden in De Wieden ontvangen al jaren de nodige aanpak en aandacht om aanlokkelijk te blijven voor vogels om te broeden. “Een weidevogel wil van zich af kijken”, vertelt Bijl die erop toeziet dat de weidegebieden goed gemaaid worden. Want een grutto of watersnip zal een slecht gemaaid terrein gauw links laten liggen. Deze en meer weidevogels hebben baat bij goed zicht om zich te beschermen voor mogelijke vijanden.

In samenwerking met grondpachters ziet Bijl erop toe dat de weilanden goed worden gemaaid. Grazend vee levert al een belangrijk aandeel. Daarnaast maaien de pachters zelf het land. Voor de lastige drassige delen haalt Natuurmonumenten lichtere tractors van stal, die met dubbele banden een kleine kans hebben om vast te lopen.

Naast het maaiwerk is ook het waterpeilbeheer essentieel. ‘Plas-dras-zetten’ is daarbij het mantra voor de natuurbeheerders. Boswachter Bijl stopt tijdens de rondgang zijn auto langs De Bramen dichtbij de Giethoornse Bovenwijde. Als de vorst uit de grond is verdwenen moet onder meer dit gebied straks een drassig Mekka worden de vogels. Niet alleen voor steltlopers als tureluurs en kieviten maar ook voor eenden als de zomertaling en de slobeend.

Een felle winterzon verlicht uitgestrekte het weidegebied waar her en der kleine watermolens afsteken tegen de horizon. Deze molentjes bewijzen al decennia trouwe dienst in het bemalen van de weidegebieden. Ze zijn naast mobiele waterpompen belangrijke instrumenten voor Bijl om de waterstand zo te regelen dat de weidevogels zich welkom voelen.

Het Leeuwterveld tussen Sint Jansklooster en Vollenhove heeft in de lente een vergelijkbare fauna als De Bramen. Wel is dit deel meer afgesloten van omliggende gebieden en minder ruig qua landschap. In het Leeuwterveld is bijvoorbeeld veel minder van het taaie Pitrus te vinden. Deze op biezen lijkende waterplant moeten altijd gemaaid worden want grazers vreten het niet.

De route langs deze velden maakt Bijl ook geregeld ’s nachts. Met bijrijder en geweer bestrijdt hij de vos, een van de grootse natuurlijke vijanden van de (broedende) weidevogels. “Met de keuze voor weidevogels kies je automatisch voor het kort houden van vossen in deze gebieden”, zegt Bijl stellig. Jacht is omgeven door gevoeligheid, ook als het gaat om natuurbeheer. Maar voor Natuurmonumenten is het bejagen van de vos een logische keuze om haar doelen te verwezenlijken. ”Als we de vos hier niet schieten, kan het hele weidevogel-programma in de prullenbak.”