Borrelproat: de 1 april grap

‘Borrelproat’ is de nieuwe rubriek van Zwartsluis Actueel die we in samenwerking met de Historische Vereniging Zwartsluis met enige regelmaat publiceren.

Het thema voor deze Borrelproat is de 1 april grap. We gaan het niet hebben over de uitgekauwde grap dat de veter van de schoen los zit of dat er een vogel op je rug heeft gepoept. Daar wordt op de verjaardag niet over nagepraat. Nee, het gaat om fratsen die meerdere mensen of zelfs het hele dorp in beweging zet en uiteindelijk verbijsterd en hoofdschuddend achterlaat na de ontknoping. Wanneer een huisarts meewerkt aan een grap dan mag je spreken van volkscultuur. Hetzelfde geldt voor de medewerking van een plaatselijke drukker voor het plaatsen van een advertentie.

Tegenwoordig loop je tal van risico’s wil je nog een goede streek leveren. Voor je het weet word je aangeklaagd voor grensoverschrijdend gedrag of krijg je het aan de stok met de burgers van de MeToo beweging of het gender-abc. ‘Vrogger was alles beter’ zegt de zuurpruim. Daar ben ik het niet altijd mee eens, maar in  geval van de 1 aprilgrap wil ik dit graag geloven.

“Doe ons een lol met uw pol”

We gaan bijna 50 jaar terug in de tijd naar de prachtige hete en kurkdroge zomer van 1976. Dit resulteerde in het feit dat veel tuinen en gazons in ons dorp er verdroogd en troosteloos bij lagen. De roos hing halfstok en de zonnebloem hing halverwege de groei uitgeblust in de touwen. Voor zwembad ‘De Kragge’ waren het echter gouden tijden. Op een zeker moment begon het op te vallen dat het waterpeil in het zwembad stilaan daalde. In eerste instantie werd een relatie gelegd tussen de hitte en het verdampen van water en vulde men het tekort telkens weer aan. Later bleek dat al dit verlies te wijten was aan scheuren in het bad. Gedurende lange tijd lekte er dus chloorwater uit het het zwembad en dat mengde zich vanzelfsprekend met het grondwater. Er ontstond een langdurige en vervelende politieke discussie rond de oorzaak van de scheuren. Wie was hiervoor verantwoordelijk en wie zal het herstel betalen.

Deze kwestie zeurde in het daarop volgende voorjaar van 1977 nog even door alvorens het werd opgelost. Al deze commotie bracht onze dorpsgenoten Frederik Weijs en (wijlen) Hans Hendriksen op een geniaal idee. In overleg met de plaatselijke drukker plaatsten zij een week voor 1 april een advertentie met de volgende oproep: “Doe ons een lol met uw pol”. Zij lieten de oproep uitgaan van Stichting Natuur en milieu uit Delft met als adres Nieuwe Streek 76 (De oplettende burger had hierin al een verwijzing kunnen zien naar een 1 april streek). Zij zouden in het kader van het lekkende zwembad graag onderzoek willen doen naar het chloorgehalte van het gazongras in Zwartsluis. Wie last had van gele plekken in het gazon werd gevraagd om op donderdag 30 maart een pol van 20 x 20 cm. en 10 cm. diep uit te graven en bij de weg te zetten. Liefst in een plastic zak en voorzien van naam en indien mogelijk de grassoort en wanneer het was ingezaaid. Het resultaat van het onderzoek zou zo spoedig worden gepubliceerd. Die datum was bewust gekozen om de directe link met 1 april van het netvlies weg te houden.

Op  de bewuste donderdag reden beide ‘adverteerders’ al gniffelend een rondje door het dorp. In iedere wijk stonden wel een paar verpakte pollen klaar, zelfs tot de Nieuwsluis aan toe. In hoeverre de Sluziger de advertentie serieus heeft genomen zullen we nooit te weten komen. Het kán zijn dat het gros van de Sluzigers nattigheid voelde, maar evenzo goed nam een groot deel de advertentie wél serieus maar was er geen aanleiding om een pol bij de weg te zetten omdat hun gazon na de natte winter weer zo groen was als gras.

Eén persoon in de Julianastraat ging door het lint toen een dag later bekend werd dat het een 1 april grap was en spitte uit wraak een stevige pol uit het grasveld voor de muziektent. Tot op de dag van vandaag is het verschil in grassoort nog zichtbaar. In verband met de privacy hebben we er van afgezien deze bijzondere historische plek in de dorpswandeling op te nemen.

Herman Slurink, redactie Sluziger Kroniek

Met dank aan mijn nicht Marian Overmars die altijd weer in staat blijkt een foto aan te leveren in geval geen foto’s in de archieven te vinden zijn.

NB Het is belangrijk voor een dorpsgemeenschap dat de verhalen van voorbij blijven leven en herinneringen gedeeld worden. Je hebt niet half in de gaten hoe belangrijk dit is voor de sociale gemeenschap. Steun daarom de Historische Vereniging Zwartsluis met een lidmaatschap. Voor de Sluziger kost dit slechts € 17,50 per jaar en daarvoor ontvang je drie keer per jaar het boekje ‘Sluziger Kroniek’ met waardevolle historische verhalen en wetenswaardigheden. Voor niet Sluzigers bedraagt de prijs € 5,00 meer i.v.m. portokosten. Ook wordt er 2 x per jaar een ledenavond georganiseerd met interessante onderwerpen. Meld je aan op www.historiezwartsluis.nl en klik op het balkje ‘Word lid’ en de rest volgt vanzelf.