Kogel door ‘de Kop’ (column Herman Slurink)

Kogel door de Kop, een column met een knipoog naar Koningsdag.

Het is half april. Kaler dan in deze tijd kan de Kop niet zijn. Er wordt gehakt, gesnoeid, gezaagd, gesneden, gekapt en geschoren dat het een lust is. De storm van een paar dagen geleden heeft de laatste bladeren van de takken geblazen om plaats te maken voor het jonge loof en de bloesem.

Her en der verschijnen dikke rookslierten langs de oevers van de meren en dringt de vertrouwde lucht van het brandende rietafval de neusgaten binnen. Het landschap is aangeharkt, de lente kan beginnen.

De opgestapelde rietschoven vormen een schilderachtig decor voor de eeuwenoude ambacht van het rietsnijden. Alles ademt schoonheid.

Hoe kaler de Kop des te fraaier de vergezichten. Op de hoogten van de Leeuwte kijk je mijlenver over de meren. Er waait een stevige koude wind op deze heldere zonnige dag in april, het lijkt bij vlagen wel weer winter te worden. Al toerend door het land van Vollenhove (Land Veno) besluit ik om voor een wandeling de beschutting op te zoeken in de bossen rond het landgoed van de voormalige havezate ‘De Oldenhof’. Een vreemde ‘inlandse wereld’  omringd door een landschap van kraggen en meren.

Je waant je hier eerder in de Achterhoek dan in de Kop van Overijssel en daarom is het ook zo bijzonder.

Oude landerijen en even oude houtwallen met knoestige wilgen leiden je via imposante beukenlanen naar het landhuis dat gebouwd werd in 1635. De monumentale hoeve er naast stamt uit 1788 en sinds die tijd lijkt er niet veel veranderd op een partij theepotten na, die zijn verdwenen.

Nog niet zo lang geleden werd de boerderij bewoond door een verwoed verzamelaar van theepotten. De uitstalling in de vensterbank verleidde telkens om naar binnen te gluren, maar ook dat resulteerde in kasten vol theepotten. Tegenwoordig huist er weer een eenvoudige en sfeervolle koffie en thee schenkerij die wordt beheerd door Taco en Aafke. Het biertje smaakt er trouwens ook prima.

Helaas trok er twee jaar geleden een verwoestende storm over het landgoed zodat menig beuk met wortel en al gevloerd werd en vele bomen als luciferhoutjes dwars door midden braken.

De kale gehalveerde stam bij het zuidelijke toegangshek herinnert aan deze catastrôfe.

Langs het oude pad naar het landhuis markeert een uit de ijstijd stammende oeroude zwerfkei de route van de doortrekker.

De archieven van het landhuis vermelden niet veel meer dan de wisselingen van eigenaren en hun sterfdata. Nergens verhalen van zaken die het daglicht niet konden verdragen, historici geven weinig prijs en ook de bomen zwijgen.

Wat zich hier allemaal heeft afgespeeld laat zich raden. Dolend door de resten van het oude bos van eiken, beuken en essen vallen mij de beschadigingen aan de stammen op, kogelgaten en schampscheuten soms diep de jaarringen binnengedrongen. In een kleine holle ruimte tussen enkele boomwortels in vond ik een kogelhuls en ik herinner mij een passsage in de archieven en een vermoeden welt op. Verder speurend stuitte ik op een in een beuk gekerfde letter B en een theorie vormde zich in mijn hoofd.

In 1904 bezochten koningin Wilhelmina en prins Hendrik ‘De Oldenhof’ vanwege het huwelijk van hofdame Catharina Sloet met jonkheer Willem Frederik Röell. In 1911 werd het landgoed eigendom van twee ongetrouwde dochters van de familie. De jongste, Isabella Geertruida, is belast geweest met de opvoeding van de latere koningin Juliana. Zij komt te overlijden op ‘De Oldenhof’ op 99 jarige leeftijd. Toen Juliana koningin was bezocht ze Catharina regelmatig op het landgoed. Ik kan me voorstellen dat prins Bernhard ook van de partij was en gezien zijn reputatie als rokken- en olifantenjager al gauw verveeld rondliep tijdens het theekransje van de dames en op zoek ging naar buitenvertier.

Zijn oog viel wellicht al snel op het jachtgeweer in de schuur achter de oude hoeve en niet veel later vlogen de kogels door het bos…. Het wild stoof uiteen, geen haas of hert was nog veilig. Het lood drong in de bomen of schampte de stammen…….

Met zijn pijp in de mondhoek kerfde hij een B in de beuk tegenover de zwerfkei en mompelde iets van “Scheisse, gib mir das dunkle Wald von Palast ‘Das Loo’ statt die Paar Baume von  ‘Land Veno’, kein Schwein zu schiessen in den Kopf von Overijssel und auch keiner lustiger Weibern hier im offenes Wald”.

De duiven in de duiventil vormden een makkelijker doelwit voor de prinselijke schutter, maar het naderende geweld waarschuwde de vogels bijtijds en deed ze naar alle windstreken wegvluchten.

Om toch nog een trofee te scoren knalde hij uit arrenmoede een mus uit de boom om daarna met een onschuldige blik weer aan te schuiven bij het theekransje.

Het is natuurlijk een theorie, maar met dit vermoeden loop je toch anders over dit landgoed, er sluipt een andere sfeer het bos binnen en ik hou wel van die vrije interpretatie van de historie.

Vrijgezelle zusters, Koninklijke gasten……., ook de in de stammen gekerfde initialen van liefdesparen nopen tot verder onderzoek….. tot het onthullen van geheimen; “de kogel is door de Kop”.

Ik wens iedereen een gezellige Koningsdag.

Herman Slurink